Ticaret Bakanı Bolat: Hem enflasyonda hem faizlerde iniş hızlanacak

Ticaret Bakanı Prof. Dr. Ömer Bolat, Haber Global’de Haber Küresel Spikeri Salih Nayman ve Prensip Canpolat’ın sorularını yanıtlıyor.

Haber Küresel Spikeri Salih Nayman ve Prensip Canpolat soruyor; Ticaret Bakanı Prof. Dr. Ömer Bolat, 2024’te Türkiye’nin dış ticaret amaçlarını ve fahiş fiyatlarla uğraş kapsamında bakanlığın hangi kontrolleri devreye sokacağını anlatıyor.

Bugün bizim için hesap verme, bilanço günüydü. 2024 yılının birinci günleri olduğu için hem Aralık ayı açıklandı ham de 2023’ün tamamına dair kıymetlendirme yapıldı. Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcımız ve ilgili 5 bakanlığımız vardı. Geçmişte misyon yapmış bakanlarımız vardı. Sayın Cumhurbaşkanımızın katılması bize farklı bir kıvanç veriyor. Aralık ayında da beklediğimiz hoş data geldi. Yüzde 0,44 artışla ihracatımızı açıkladık.

Şubat’ın 6’sında sarsıntı felaketi ile karşı karşıya kaldık. 16 milyar dolar bir ihracat kaybı yaşadık. Zelzele, seçim meçhullüğü, Filistin katliamı, şehitlerimiz, Rusya Ukrayna savaşı 2023’te tesir etti. Dünyada sakinlik ortamı oldu. Dünya ticaretinde büyük bir gerileme var. Dünya ticaretinin yüzde 4-5 oranında gerilediği ortamda bizde artış gözleniyor. Yüzde 14’e yakın hizmet ticaretinde artışımız var. Mal ticaretinde artımız var. Bu vesile ile hem mal hem hizmetler ihracatçılarımıza huzurunuzda teşekkür ediyorum.

2023’te topladığımız döviz geliri 356 milyar dolar, Cumhurbaşkanımız 375 milyar amacı koydu. Her şey üretime, yatırıma ve istihdama bağlı, global kurallarda da bozulma olmamasına bağlıdır. Adada yaşamıyoruz. Dileriz bölgemiz bir barış havzası olur. Bu maksatlar gerçekleştirilebilir amaçlardır. Cumhurbaşkanımızın çizdiği amaçlar çerçevesinde takviyeler aldık. Yeni pazarlar bulma üzere birçok kalemde dayanaklar verdik. İthalatta da teşebbüsleri sürdürüyoruz. Haksız halde ülkemize mal sokmaya çalışanlara karşı da gerekli çalışmaları yapıyoruz.

Hazine ve Maliye Bakanlığı, Merkez Bankası ve bizim uyumumuz ile reiskont kredisi günlük 3 milyar TL’ye çıkarıldı. Sayı ihracatçılarımızın finansmana ulaşma sorununu büsbütün ortadan kaldırdı. Döviz ülkemizin yumuşak karnıdır. Aldığımız bütçenin yüzde 60’ını ihracatı desteklemeye harcıyoruz. Bu manada ticaret diplomasisi çalışmalarımızla takviye olacağız. İkili ve çok taraflı ticaret mutabakatlarını Bakanlığımız yürütüyor. Tıkanan pazarları aşmaya çalışıyoruz. DEİK ile iş forumu ve yuvarlak masa toplantıları düzenliyoruz. 23 ülke ile hür ticaret mutabakatlarımız var. Vakit zaman değişmeler gözlenebiliyor. İngiliz iş insanları ile yuvarlak masa toplantısı yapacağız. İran heyeti geliyor. Bu halde etkin ticaret diplomasisi yapılıyor. Sayın Cumhurbaşkanımız önderlik ediyor. Hükümette iş kısmı yapıyoruz.

İthalat yapılması konusunda gümrüklerimizde etkin hizmetler veriyoruz. Hür ticaret mutabakatları dışında menşei saptırma çalışmalarına karşı da tedbirler alıyoruz. İthalatta eser kontrolü ve güvenliği bildirimiz yayınlandı. Gerektiğinde yerli ve ulusal üretimi korumak ismine önlemler alıyoruz ve alacağız.

7 aydır görevdeyiz 800’den fazla heyet ile görüştüm. Bu istişare ve uyum toplantılarının ehemmiyeti, düzenleyici yetkisine sahibiz. Kontrollerde yanlış olduğunda ceza yetkisine sahibiz hasebiyle kararları almadan evvel ilgili kamu kuruluşları ile istişare ederiz. Sektörel kuruluşları dinleriz, gerektiğinde yazılı teklif isteriz. İktisat uyum şurası ve hükümete danışıyoruz. İş dünyasına yakın biçimde iş birliği yapıyoruz.

Kovid, 2020’nin Ocak-Şubat aylarında başladıktan sonra üretim durmuştu. Tarımın, sıhhatin, paklık unsurlarının ehemmiyeti ortaya çıktı. Üretim ve tedarik zincirinin kıymeti ortaya çıktı. Kasım’da talep patlaması ortaya çıktı. O talep büyük bir enflasyon oluşturdu. Yüksek talep ve az üretim büyük bir enflasyon getirdi. Dünya’da görülmeyen bir enflasyondu. Biz de Dünya’daki dalgadan nasibimizi aldık. Bu devirde ticaret, sanayi, tarım ve hizmetler dalında satış yapanlar yararlı oldu. KGF kredileri ve yatırım kredileri verildi. 2021’de Türkiye yüzde 11.4 büyüdü. G20’de bizden fazla bir tek Hindistan oldu.

İki bölümün durumuna baktığımızda otomotivde çip krizi ile birlikte son 3 yılda bir belirsizlik tablosu vardı. Son 1 yıldan 2023 ortasına kadar 1. el otomobil bulamama üzere uygunsuz, ticaretin legal taleplerine uymayan bir piyasa vardı. Bize verilen talimat ile bu hususun üzerine gittik. Denetimde 6 bin kişinin 50’den fazla araç alıp sattığını gördük. Stoklara dair ihbarlar geliyordu. Ağır bir formda denetledik. Stokçuluğa, fahiş fiyata karşı ağır cezalar getirdik. İkinci el piyasa fiyatının 1. elden değerli olamayacağı yönetmeliği ile ona da ağır ceza uygulanmaya başlandı. Oto piyasasında ilan verenlerin kimlik bilgileri ve teklif ettikleri araç ve konutla ilgili doğrulama yükümlülüğü getirdik. Yanlış çıkarsa 100 bin liraya kadar cezası var. 5 kişi oturuyor her gün fiyat değiştirerek manipülatif ilan getiriyor. Fiyat artışlarının önüne geçildi. Yetkisiz acentalar önlenmiş oldu. 6 ay, 6 bin kilometre limitini Temmuz’a kadar uzattık. Fiyat kısıtlamamızın müddetini de uzattık. Kesimlere önemli düzenlemeler getirdik. Sonuçta ne oldu? İkinci el piyasada fiyatlar gerilemeye başladı. Sıfır otomobiller ortaya çıkmaya başladı. 1. elde de düşmeye başlayınca kampanyalar ortaya çıktı.

Gayrimenkul satış fiyatlarında da adapsız satış yapan firmalara cezalar getirildi. Kayıtlı, vergi veren bir duruma getirildi. Tüketicilerimiz bundan çok istifade ettiler. Kiralarda da düşüş başladı. Hükümetimiz kanun çıkarınca bolluk oldu. Zelzele bölgesinde konutlar teslim edilmeye başladı. Kiralarda gerileme yaşandı. Öbür dallarda de benzeri olaylar oldu. Bu çalışmalarımız devam edecek.

Ayrıntılar geliyor…