Enflasyon Düzeltmesinde Kredi İle Yatırım Yapmak Cazip mi? İsmail KÖKBULUT, YMM – Mevzuat

Enflasyon Düzeltmesinde Kredi İle Yatırım Yapmak Cazip mi?

İsmail KÖKBULUT
Yeminli Mali Müşavir
ismail@kokbulut.com
Yazar Hakkında

Enflasyon düzeltmesi 2023 yılı olmak üzere takip eden 3 yıl daha uygulanacak üzere görünüyor. 2023 yılı düzeltmesinin (vergisiz olması) mümkün olduğu kadar bilançoların yenileşmesini sağlayacağı düşünülmekte. Bilhassa gayrimenkul kıymetlerinin enflasyon oranlarının çok üzerinde artmış olması yeniden de bilançoların güncellemesini tam olarak sağlayamayacak.

Şirketlerin büyümesi rekabet gücünü artırmalarına ve üretmelerine bağlı. Bir çok şirket yıllar itibariyle üretim tesislerini yenilemek yahut ek yatırımlar yapmak durumunda. Yatırımların yapılması bir çok işletmeyi kredi kullanmaya zorlamakta.

Diğer taraftan kredi kullanımı ile şirketlerin finansman masraflarını kurumlar vergisi açısından maliyet yahut masraf olarak dikkate almaları da kredi kullanımını cazip hale getirmekte.

2024 ve 2025 yılı itibariyle enflasyon muhasebesine ait düzeltme kararları uygulanacak ve bunun vergisel sonuçları olacak. 2024 ve 2025 yıllarında bilhassa duran varlık artışlarını yani fabrika, otel AVM, arsa, arazi, iştirak, bağlı iştirak üzere uzun vadeli yatırım kalemleri olan duran varlıkların enflasyon muhasebesi pahalanması sonucunda bu değerlerin pahaları enflasyon oranı kadar artacak ve bu artan bedel vergi matrahını artırıcı bir tesir oluşturacak. Öteki taraftan bu yatırımlar özkaynak ile yapılmış ise duran varlık meblağlarına yakın olan özkaynak fiyatları da tıpkı enflasyon oranında artış göstereceği için bu artış da bu kez vergi matrahını azaltıcı bir tesir oluşturacak.

Fakat yatırımın banka kredisi ile yapılacak olması durumunda ise duran varlıklar değerlemeye tabi tutulurken krediler nakdî kaynak olması nedeniyle enflasyon düzeltmesine tabi tutulmayacak. Münasebetiyle da bu durumda olanlarca duran varlıklarda yapılacak enflasyon düzeltmesi gelir ve hasebiyle da vergi matrahını artırıcı bir tesir oluşturacaktır.

Her ne kadar 2024 ve 2025 yıllarında enflasyon düzeltmesi yapılmış pahalar üzerinden amortisman hesaplanacak ve bu hesaplanan meblağlar sarfiyat kalemi olarak dikkate alınacak olsa bile duran varlıklar da yer alan ana kalemlerin kıymetli bir kısmında amortisman müddeti epey uzun mühletlere yayılmakta.

Binaların 40-50 yılda itfa edilmesi nedeniyle yıllık amortisman oranı %2, %2,5 emlak da sıfır üzere.

Diğer taraftan kredi ile yatırım yapılmış olmasının en değerli vergi tesiri olan finansman masraflarının vergi matrahından indirim konusu yapılmasının firma lehine olan bir durum olarak da göz önünde bulundurulması gerekir. Lakin yatırımların etkinleştirildiği yıl sonuna kadar oluşan faiz ve başka finansman masraflarının maliyete eklenmesi gerektiğini fakat sonraki yıllar da direkt masraf olarak dikkate alınabileceğini belirtelim.

Konuyu bir örnekle somutlaştırmaya çalışalım;

Yatırımın kredi ile yapılması hali;

2024 yılında 1 milyar TL yatırım yapıldığı bu yatırımın tamamı için kredi kullanıldığını varsayalım.

3 yıl vadeli yıllık kredi faiz oranı %40 olsun.

*2024 yılında yapılan harcamaların birinci aylar ile son ayların ortalaması alındığı için enflasyon düzeltmesi ve faiz meblağı 6 aylık olarak dikkate alınmıştır.

2024 yılına isabet eden 200 milyon TL kredi faiz fiyatının 1 milyar TL’lik maliyete eklenmesi gerekecek.

2025 yılında ise faiz meblağlarını direkt masraf olarak dikkate alma tercihinde bulunuldu.

2024 ve 2025 yıllarında yıllık enflasyon oranının %50 olduğunu varsayarsak enflasyon düzeltmesinin tesiri aşağıdaki üzere olacaktır.

2024 yılı 1,2 milyar TL x %25 = 300 milyon TL duran varlık enflasyon düzeltme farkı gelir tesiri.

*Reel olmayan finansman maliyeti örneğimizde ihmal edilmiştir.

Amortisman masrafındaki artış fiyatı ise (200 milyon+300 milyon *0,02 =) 10 milyon TL

Bilanço pasifinde duran varlık yatırımın kaynağı olan ve Mali Kaynak olması nedeniyle enflasyon düzeltmesine tabi olmayan kredilerin sarfiyat tesiri hiç olmayacak.

Dolayısıyla yatırımın yapıldığı ve tamamlandığı birinci yılda duran varlık yatırım maliyetinin enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan farkın tamamı vergi matrahının hesaplanmasında gelir tesiri oluşturacak.

2025 yılında tesiri;

Duran varlıkta yer alan 2024 yılında tamamlandığı için 2025 yılında bu yatırıma ait finansman fiyatlarının tamamı sarfiyat hesaplarına aktarılarak direkt vergi matrahından indirim konusu yapılabilir.

2024 yılı başı itibariyle duran varlıkta yer alan duran varlık yatırım fiyatı 1,5 milyar TL (1 milyar TL yatırım tutarı+ 200 milyon TL faale kaydedilen kredi faizi + 300 milyon TL 2024 yılı enflasyon düzeltme farkı olarak)

2025 yılı sonunda % 50 enflasyon düzeltme farkı (1,5 milyar TL x %50=) 750 milyon TL gelir tesiri,

2025 yılında periyot kredi faiz masraf meblağı 400 milyon TL masraf tesiri,

2025 yılına ilişkin faiz ve enflasyon düzeltmesi nedeniyle ek amortisman sarfiyat tutarı 15 milyon TL masraf tesiri,

2025 yılında Kredi fiyatı mali kaynak olması nedeniyle enflasyon düzeltmesine tabi tutulmayacak ve rastgele bir tesiri olmayacak.

Yatırımın özkaynak ile yapılması hali;

2024 yılında duran varlık yatırımları olan 1 milyar TL nin enflasyon düzeltme farkı (1 milyar TL x ortalama 6 aylık enflasyon oranı %25) 250 milyon TL gelir tesiri,

2024 yılında yatırımın sermaye artırımı yoluyla özkaynaklardan yapılması nedeniyle tıpkı meblağ olan 1 milyar TL nin (1 milyar TL x ortalama 6 aylık enflasyon oranı %25) 250 milyon TL masraf tesiri,

Sonuçta enflasyon düzeltmesinin gelir ve masraf tesiri eşit olduğu için sonuca bir tesiri yok. Yalnızca ek amortisman sarfiyatı tesiri oluşacak.

2025 yılında duran varlık net pahası üzerinden hesaplanan (1,250 milyar TL X %2 amortisman düşüldükten sonraki ne değer= 1,225 milyar TL nin) Enflasyon Düzeltme farkı olan 612,5 milyon TL gelir tesiri,

2025 yılı öz sermaye de yer 1,250 milyar TL (1,250 milyar TL x Enflasyon Oranı %50) 625 milyon TL masraf tesiri,

Örnekte görüldüğü üzere yatırımın özkaynak kullanılarak finansmanın sağlanması halinde enflasyon düzeltmesi sonucu masraf oluşmakta ve daha az vergi matrahı ile karşı karşıya kalınmakta.

[vc_row][vc_column][vc_message message_box_color=”juicy_pink”] Bu makalenin tüm hakları www.alomaliye.com’a aittir. İktibas belirtilmeden ve linkimiz verilmeden (kaynak belirtilmeden) tamamı ya da bir kısmı rastgele bir ortamda (yazılı-görsel-işitsel-sanal-bulut-eğitim vb. ortamlar) kullanılamaz. Aksi kullanımlarda gerekli yasal süreçler yapılır.
[/vc_message][vc_column_text]